Karel Vanhoof is coördinator van het wandel- en fietsnetwerk in Merksplas, en ook van de jaarlijkse Kerstwandelingen: “Samen met mijn vrouw wandelden we vroeger wat af. We hadden ooit het idee om de kerststallen in de buurt te voet te bezoeken. Die tocht was zo’n 30 kilometer. Als voorzitter van Toerisme Merksplas lanceerde ik op een vergadering het idee om zo’n wandeling uit te zetten. Men reageerde wat terughoudend, maar in 2004 gingen we van start.”
“We moesten wel het parcours helemaal uitdokteren, en we merkten dat we dat niet voor mekaar kregen zonder doorsteken over private stukken land. Anders zaten we soms met lange stukken saaie wegen. Met de toezegging van een aantal landbouwers konden we die over hun veld omzeilen.
Dat zorgde soms voor extra problemen: aan Berkelaar hadden we zo een pad dat geregeld onder water kwam te staan. We legden daar paletten over, over een afstand van zo’n 150 meter: een hele klus. En toen vroor het plots drie weken aan een stuk, zodat het hele werk voor niets bleek.”
“Door onze contacten met de Vlaamse LandMaatschappij en met het Agentschap voor Natuur en Bos slaagden we er rond 2010 in om enkele mooie doorsteken in het parcours te maken, zodat er geen verharde verbindingswegen meer aan te pas kwamen. De groene lus van onze Kerstwandelingen loopt naar Zondereigen door de nieuwe ruilverkaveling. Daar werden echte wandelwegen gecreëerd, die allemaal opgenomen zijn in het wandelnetwerk.”
Het succes
“Tja, onze Kerstwandelingen slaan wel aan bij het grote publiek. Er komen die drie weken zo’n 15.000 wandelaars op af, waarbij we tussen kerst en nieuwjaar dagelijks zo’n 1.000 mensen tellen, met soms pieken tot 1.800. De eerste jaren deden we nog een schatting van het aantal deelnemers, vanaf 2007 telden we ze manueel. De laatste jaren hebben we een elektronische teller.
We hebben nochtans nooit op zo’n groot publiek gemikt: we wilden er een mooie, rustige wandeling uitbouwen. Maar zelfs als er 1.000 man wandelt op dat parcours van 24 kilometer, lijkt dat niet druk. Je merkt het soms alleen pas op in de horecazaken langs het parcours.
En dat is veel volk voor een organisatie als Toerisme Merksplas; we zijn immers geen wandelvereniging. Als die een evenement organiseert, haalt ze hooguit 1.500 deelnemers.
Dat we zoveel volk trokken, had ook zijn invloed op de kerststallen: zowel die van Zwart Goor als die van Merksplas werden uitgebreid tot kribbehutten, plekken waar meer mensen mekaar konden treffen.
Oorspronkelijk was er aan ’t Zwart Goor ook enkel ’t Koffiepotje om iets te drinken. Ideaal gelegen, dat wel, maar het was gedurende onze wandelingen niet elke dag open. Door de medewerking van Frans Lauwerysen hebben we toen een doorsteek kunnen maken tussen ’t Zwart Goor en het Graafs Bos langs zijn weekendverblijf. Dat werd de Bosklappershut. Onze wandelaars kennen het ondertussen. We houden het elke dag open met een flink aantal vrijwilligers.”
Puike vrijwilligers
“Mettertijd hebben we onze organisatie moeten opdelen. Oorspronkelijk deden we alles met de mensen van Toerisme Merksplas. Het afpijlen van de tocht hebben we ondertussen doorgegeven aan een groepje jong-gepensioneerde mountainbikers, de Dimo’s (ja, ze fietsen op dinsdagmorgen). Ik zorg voor het materiaal, en zij weten perfect wat ze ermee moeten doen. De Bosklappershut wordt gerund door een ploeg vrijwilligers en een aantal mensen van Toerisme, in totaal zo’n dertig mensen. Penningmeester Jos Verhoeven zorgt er voor de bevoorrading van drank en versnaperingen.
Met ons team vrijwilligers zijn we goed op elkaar ingespeeld. Alles gebeurt in overleg. Ieder weet waar hij mee bezig is, en de taken zijn goed verdeeld.
En dan heb je nog de promotie. Dat werk is niet te onderschatten; anders trek je geen 15.000 mensen. De samenstelling van het parcours, de aanmaak van de folder, de websites van Toerisme en van de Kerstwandelingen, …: dat doen we allemaal zelf.
Het meeste voorbereidende werk doen we vanaf augustus, zodat alles tegen het begin van de Kerstwandelingen in orde is. Maar echt onder controle heb je het niet. In 2018 bleken plots heel wat bomen in het Graafsbos geveld, en dat zorgde voor enkele onbegaanbare paden, zodat we in allerijl oplossingen moesten zoeken. Vorige week bleek de Mark geruimd zodat de wandelweg wat gehavend was. Dat wordt wel opgelost tegen de start.
Merksplas in de kijker
Waarom we het doen? Het is een mooi parcours. We willen Merksplas vooral in de kijker zetten. Merksplas is meer dan de Kolonie, hé (lacht). Eén van de succesfactoren is natuurlijk dat de kerststallen zo gunstig gelegen zijn: zo’n 3 à 4 km van het vertrekpunt, en de wegen leiden je door prachtige groendomeinen. Er zijn al gemeenten op bezoek geweest die ons concept wilden kopiëren, maar dat leidde niet tot hetzelfde succes.
We hebben dit mooi opgebouwd. Ik zou het nog graag een tweetal jaar doen, tot we met Toerisme Merksplas ons 25-jarig jubileum kunnen vieren. De Kerstwandelingen zijn uitgegroeid tot het grootste evenement in de gemeente. Aanvankelijk deden we het nog met eigen middelen en wat subsidie, maar ondertussen hebben we met de Bosklappershut en de sponsoring een mooi bedrag na elke editie. Zo kunnen we een goed doel in de omgeving 5 Ã 6.000 euro cadeau doen. We hebben een vijftal organisaties die we daarmee om beurt verderhelpen. Dit jaar is dat Ispahan.”
